بررسی تنوع گونه‌ای ناقلین لیشمانیازیس (پشه‌خاکی‌های فلبوتومینه)، در شهرستان خوسف خراسان جنوبی

زمینه و هدف: لیشمانیازیس به‌عنوان یک بیماری زئونوز، در اغلب نقاط جهان به یکی از اشکال جلدی، احشایی و یا جلدی - مخاطی بروز می‌کند. عامل این بیماری تک‌یاخته‌ای از جنس لیشمانیا است که عموماً به‌وسیله گونه‌های پشه‌خاکی منتقل می‌شود. از آنجا که تبیین یک استراتژی کنترلی مؤثر در بیماری‌های ناقل‌زاد، مستلزم شناخت فون ناقلین آنها می‌باشد، مطالعه حاضر با هدف تعیین فون ناقلین لیشمانیازیس در شهرستان خوسف انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، صید پشه‌خاکی‌ها از اردیبهشت‌ماه سال 1394 شروع و تا مهرماه سال 1394 ادامه داشت. از نقاط مختلف شهرستان خوسف با استفاده از تله چسبان اقدام به صید پشه‌خاکی‌ها شد، سپس نمونه‌های ماده صیدشده مونته شده و با استفاده از کلیدهای معتبر تعیین گونه شدند. یافته‌ها: در این مطالعه، از مجموع 370 نمونه پشه‌خاکی جمع‌آوری‌شده، 238 پشه‌خاکی مربوط به مناطق حیوانی و 132 پشه‌خاکی مربوط به مناطق انسانی بود. از مجموع 115 پشه‌خاکی ماده؛ Phlebotomus sergenti با فراوانی 82/27% و Sergentomyia dentata با فراوانی 78/34%، گونه غالب منطقه گزارش شدند. نتیجه‌گیری: براساس نتایج این مطالعه، گونه غالب این منطقه جزء ناقلین بیماری لیشمانیازیس جلدی نوع شهری بوده و با توجه به حضور انگل لیشمانیا تروپیکا در منطقه، سیستم بهداشتی این شهرستان باید مراقبت‌های لازم در جهت کنترل بیماری لیشمانیازیس جلدی را مدنظر قرار دهد.